Een samenlevingscontract is in principe zo gemaakt. Het gaat erom dat je samen afspraken maakt over hoe je de praktische zaken van je relatie wilt organiseren. Dit kan zelfs een kladje zijn waarop de afspraken staan vermeld en waaronder je beiden je handtekening zet. Je kunt een samenlevingscontract ook notarieel vastleggen, wat zijn voordelen heeft.
Ik hou van jou, ik blijf je trouw. Een zin die nog wel eens in een lied te horen is, ook al menen we dat dat niet echt de meest bijzondere manier van rijmen is. Rijmelarij, noemen we het dan. Maar die rijmelarij kan je wel aan het denken zetten als je besloten hebt samen verder door het leven te gaan.
Elkaar trouw beloven betekent namelijk allang niet meer dat je per se moet gaan trouwen. Je kunt elkaar ook op andere manieren trouw beloven. Bijvoorbeeld met een geregistreerd partnerschap of een samenlevingscontract.
Samenlevingscontract
Een samenlevingscontract is misschien wel het meest laagdrempelige contract om een relatie zowel financieel als juridisch te onderbouwen. Zo’n contract zorgt voor een basis onder je relatie en behoed je allebei voor vervelende situaties als het anders loopt dan verwacht. Een samenlevingscontract kan later gemakkelijk worden omgezet naar een geregistreerd partnerschap of een huwelijksakte. Andersom kan dat niet.
Een samenlevingscontract is een aantal afspraken op papier. Dat kun je samen regelen door op een A4’tje afspraken te schrijven, hier allebei je handtekening onder te zetten en deze in de kast te leggen voor het geval het nodig is de afspraken er weer eens bij te pakken.
Je kunt een samenlevingscontract ook bij een notaris op laten maken. Dat is niet noodzakelijk, maar wel noodzakelijk als je samen een huis wilt kopen en als je partnerpensioen wilt ontvangen. Je moet er wel achttien jaar voor zijn en niet onder curatele staan.
Samenlevingscontract voordelen
De notaris zal je een standaardcontract bieden, waar je samen ook nog afspraken op maat bij kunt zetten. Standaard zal worden vermeld hoe de kosten van het dagelijkse leven worden verdeeld. Denk daarbij aan de woonlasten, maar bijvoorbeeld ook aan de kosten van boodschappen en vakanties. Hoe worden de bankrekeningen georganiseerd en wie betaalt de kosten van de opvoeding van eventuele kinderen. Wat gebeurt er met de gezamenlijke bezittingen als je uit elkaar gaat of als een van beiden komt te overlijden. En wordt er een verblijvingsbeding in opgenomen? Dit betekent dat de achtergebleven partner bij overlijden recht heeft op de gezamenlijke bezittingen. Allemaal vragen die in het contract beantwoord en vastgelegd kunnen worden. Staat het op papier dan heeft dat zeker voordelen. Je hoeft er bij twijfels of problemen niet over te steggelen.
Dit staat er in een samenlevingscontract:
-kostenverdeling van het dagelijkse leven
-organiseren van bankrekeningen
-kostenverdeling bij opvoeding van eventuele kinderen
-verdeling van gezamenlijke bezittingen bij uit elkaar gaan
-verdeling van gezamenlijke bezittingen bij overlijden
-wat je persoonlijk er nog in wilt hebben
Notarieel samenlevingscontract
Je maakt samen met de notaris een samenlevingscontract op. Een contract dat het beste past bij de persoonlijke situatie. Als je samen een huis koopt, gaat het erom op wiens naam de hypotheek komt te staan en wie de maandelijkse hypotheek betaalt. Vrijwel altijd zal een hypotheekverstrekker een samenlevingscontract wensen dat notarieel is vastgelegd.
Je kunt ervoor kiezen om dat wat van jou is op het moment dat je gaat samenwonen, niet te delen. Een bedrag op een spaarrekening bijvoorbeeld, een eigen auto of een erfenis. Mocht er dan iets misgaan in de relatie dan blijft dat van diegene. Bij overlijden hebben dan de erfgenamen hier recht op en niet de achterblijvende partner. Wil je dat anders geregeld en wil je dat alles wat jij bezit over gaat op de langstlevende dan moet je bij het samenlevingscontract een verblijvingsbeding afsluiten.
Huis kopen samenlevingscontract
Met name in het geval van bijvoorbeeld een eigen huis, kan het van belang zijn om een verblijvingsbeding in het samenlevingscontract op te laten nemen, wat inhoudt dat mocht een van beiden komen te overlijden, de langstlevende het huis en de inboedel erft. Het is dan uitgesloten dat de familie een deel ervan kan opeisen. Is dat laatste wel het geval dan kan het zomaar zijn dat de achterblijvende partner het huis moet verlaten. Dat zijn nare omstandigheden en die kun je voorkomen door een en ander vast te leggen in een contract.
Is er sprake van een huurhuis en is daar een van beiden al woonachtig dan kun je de huurovereenkomst op beider naam gaan zetten als de ander erbij in komt wonen. Bij een nieuw huurhuis ga je bijvoorbeeld samen het huurcontract aan.
Samenlevingscontract en ouderlijk gezag
Een samenlevingscontract is een belangrijke basis, ook als er kinderen komen, maar het is goed om te weten dat je in dit geval niet automatisch samen het ouderlijk gezag hebt. De moeder krijgt het ouderlijk gezag, de vader kan het gezag krijgen door de kinderen officieel te erkennen. Dat kan gemakkelijk via de gemeente, maar daarna moet het ouderlijk gezag nog worden aangevraagd bij de rechtbank. De moeder moet in beide gevallen toestemming geven. Dit kan vlak voor of vlak na de geboorte, of later. Gebeurt het later dan is er tot het kind zestien jaar is toestemming van de moeder nodig en boven de twaalf jaar moet ook het kind toestemming geven. Dit ouderlijk gezag houdt onder andere in dat de ouder verplicht is het kind te onderhouden tot het 21 jaar is. Ook is het kind dan automatisch erfgenaam.
Twee vrouwen en het ouderlijk gezag
Gaan twee vrouwen samenwonen en wordt het kind geboren uit een van beide vrouwen en is er sprake van een bekende of onbekende donor, dan kan de vrouwelijke partner -ook wel duomoeder genoemd- het kind erkennen of adopteren om juridisch ouder te worden. De moeder en duomoeder moeten samen het ouderlijk gezag aanvragen. Bij adoptie hebben beiden dit automatisch. In het geval de donor het kind erkend heeft, dan kan de duomoeder hier geen aanspraak meer op maken. Willen beide moeders wel het ouderlijk gezag dan moet de rechter hier een uitspraak over doen.
Twee mannen en het ouderlijk gezag
Bij een samenleving van twee mannen heeft de moeder het ouderlijk gezag. De biologische vader kan het kind erkennen met haar toestemming. De moeder en erkenner kunnen samen het ouderlijk gezag aanvragen. De biologische vader en zijn partner kunnen het kind adopteren als ze tenminste drie jaar samenwonen en dat kunnen aantonen met een samenlevingscontract. Door deze adoptie zijn ze samen juridisch ouder en hebben ze samen het gezag.
Ontbinden samenlevingscontract
Omwille van de kinderen is het belangrijk in een samenlevingscontract afspraken te maken over de zorg voor kinderen mocht de relatie eindigen. Zeker als deze minderjarig zijn. Wie betaalt de kosten voor levensonderhoud, is er sprake van alimentatie en bij wie gaan de kinderen verblijven. Als dit wordt vastgelegd betekent dat veel zorgen minder mocht de relatie uiteenvallen.
Bij het ontbinden van een samenlevingscontract hoef je niet naar een advocaat en hoeft er geen rechter aan te pas te komen zoals bij een huwelijk. Je houd je aan de afspraken die in het samenlevingscontract zijn vastgelegd. De rechten en plichten van en voor de kinderen zijn overigens ook gewaarborgd in de wet, ongeacht de vorm van de relatie.
Kosten samenlevingscontract
Iedere notaris heeft zijn eigen tarieven waardoor het lastig te bepalen is wat de kosten zijn. Een paar honderd euro moet je wel op rekenen. Maar dan heb je een contract op maat, waar persoonlijke afspraken in vastgelegd zijn. Soms kan het financieel slim zijn om direct een testament op te laten maken. Daarin kun je nog meer zaken regelen, zeker als er kinderen bij betrokken zijn. Als je toch al naar de notaris moet, kan dat in één keer geregeld worden.