Als het besluit is gevallen om samen een huis te kopen en je hebt relationeel nog niets juridisch geregeld is nu het moment. En dit is waarom.
Laten we beginnen bij wat een samenlevingscontract in het algemeen betekent, wat je overigens zelf kunt opstellen of op kunt laten maken door een notaris.
In een samenlevingscontract leg je onder meer vast wie de kosten van huishouden, de auto, en andere vaste lasten betaalt. Hoe alle bezittingen zijn verdeeld en wat de gevolgen zijn als jullie op enig moment zouden besluiten toch samen niet verder te gaan. Voor dat laatste hoef je met een samenlevingscontract, in tegenstelling tot bij trouwen, niet naar een notaris.
Als er kinderen komen
Komen er kinderen dan ben je niet samen direct gezaghebbend. Bij een samenlevingscontract is de moeder de gezaghebbende. De vader moet het kind erkennen en kan samen met de moeder het gezag aanvragen bij de rechtbank.
Als zich een huis aandient
Als je samen een huis wilt kopen, ga je een financiële verplichting aan. Een hypotheekverstrekker vraagt jou en je partner om enige mate van zekerheid en daarom is op dat moment een samenlevingscontract belangrijk. Tenminste; als je geen andere vorm van contract wilt aangaan zoals een geregistreerd partnerschap of trouwen.
Voor een hypotheekverstrekker moet er enige zekerheid voortkomen uit het feit dat je samen op papier zet hoe je aan je financiële verplichtingen gaat voldoen. Je gaat immers een flinke lening aan. Wie gaat die hypotheek betalen? Of doen jullie dat samen vanaf een gezamenlijke rekening bijvoorbeeld.
Je bent met een samenlevingscontract niet automatisch beiden eigenaar van het huis. Wie dat wel is staat vermeld in het koopcontract of de hypotheekakte. In een samenlevingscontract kun je vastleggen hoe jullie dat samen willen regelen. Ook bijvoorbeeld hoe de vaste lasten voor het huis worden verdeeld en hoe de overwaarde of schuld wordt verdeeld bij verkoop.
Als een van beiden overlijdt
Zoals eerder gezegd ben je met een samenlevingscontract niet automatisch samen eigenaar van het huis. Als een van beiden komt te overlijden, is de ander dan ook niet automatisch erfgenaam. De wettelijke erfgenamen zijn de ouders of broers en zussen. Als zij een deel van de woning opeisen, bestaat de kans dat je er als partner dan uit moet.
Juist daarom is het goed om een contract bij de notaris op te stellen en meteen een verblijvingsbeding daarin op te nemen. Dat betekent dat bij overlijden de gemeenschappelijke bezittingen naar de langstlevende partner gaan. En er bestaat de mogelijkheid om een levensverzekering of pensioenverzekering aan de partner uit te keren na overlijden. In dat geval moet je een clausule in het contract laten opnemen. De notaris kan dat op zo’n manier opstellen dat een verzekeraar dat accepteert.
Als er belasting moet worden betaald
Met een notarieel samenlevingscontract ben je wel automatisch fiscale partners. Dat kan voordelig zijn bij de belastingaangifte want je hebt dan bepaalde aftrekposten. Je mag inkomsten en het vermogen onderling verdelen voor de belasting. Ook ben je in dit geval in de gelegenheid om zonder fiscale gevolgen schenkingen aan je partner te doen.
Nadelen zijn er ook. Als je toeslagen wenst, wordt dat geënt op het inkomen van jullie samen. Daarmee is het totaalinkomen hoger waardoor je mogelijk toeslagen niet krijg. Ook aftrekposten kunnen minder zijn. En je hebt maar één keer recht op hypotheekrenteaftrek. Als je dus beiden (of een van beiden) nog een koopwoning hebt, kun je niet nog een keer de rente aftrekken.